Het probleem dat ik het vaakst hoor is dat stellen geen verbinding meer voelen en daar verdrietig over zijn. Wat maakt dat dit gebeurt in onze relaties, terwijl we zo naar verbinding verlangen? Een verhaal over hechting en verbinding.
Hechting
Ons verlangen naar verbinding heeft te maken met hechting. Vanaf het moment dat we geboren worden zoeken we naar verbinding om te overleven. Als baby zijn we kwetsbaar, we kunnen nog op geen enkele manier voor onszelf zorgen en zijn volledig afhankelijk van de zorg en aandacht van onze ouders. Dat maakt dat we van heel jongs af aan onze omgeving ‘scannen’ om te kijken of die verbinding er nog is. Iedere blik, gebaar of houding van onze ouders interpreteren we: “ben je er nog voor mij, kan ik op je rekenen, is het veilig?” Omdat onze ouders ook andere dingen te doen hebben dan 24/7 voor ons klaar te staan, zal die verbinding er soms niet zijn. In gezonde gevallen duurt dat niet zo lang en is de verbinding snel hersteld, maar als het wat langer duurt gaat bij een baby het interne alarm af: “Help! De verbinding is weg! Groot gevaar, actie!!” De baby zal er alles aan doen om de aandacht terug te krijgen (en zo te voorkomen dat het dood gaat). Of, als het niet lukt, zichzelf te beschermen tegen de pijn en de angst die de situatie oproept. Dat doen we, net als alle andere zoogdieren, door te vechten of te vluchten.
Een goed voorbeeld van de ingebouwde scan en de reactie van de baby zie je in dit filmpje:
Verbinding
De interne scanner blijft ons leven lang actief. Als we als volwassene een relatie aangaan, scannen we nog steeds te verbinding: kan ik op je rekenen, hoor je mij, zie je mij? Is onze verbinding nog veilig? En hoe goed je relatie ook is, de verbinding is niet altijd veilig. In elke relatie zijn er momenten dat het alarm zal afgaan. Met dezelfde intensiteit als toen je nog een baby was. Dus met een oorverdovend alarm!
Want juist in je liefdesrelatie doet het zo’n pijn als de ander niet beschikbaar is. Degene van wie je altijd dacht dat hij of zij er zou zijn, is er ineens niet. De geschiedenis herhaalt zich, want net als je ouders zal ook je partner zal niet 24/7 met jou bezig zijn! Bovendien wordt ons beeld over relaties beïnvloed door een romantisch gedachte. We gaan ervan uit dat relaties vanzelf gaan. Dat je ‘de ware’ hebt gevonden en alleen nog maar je gevoel hoeft te volgen om voor altijd gelukkig te zijn. Hier zijn boeken over geschreven, films en muziek gemaakt, die allemaal eindigen met dat het stel elkaar krijgt! Vanzelf zal het goed blijven, er zullen geen relatieproblemen zijn, je voelt elkaar aan zonder woorden. Oei….dat zou heel erg fijn zijn, maar helaas is de werkelijkheid anders.
Een voorbeeld. Je hebt behoefte aan aandacht maar je partner heeft geen tijd/zit voor de tv/achter zijn mobiele telefoon. Je voelt je niet gezien, niet belangrijk, je hebt het gevoel niet de aandacht te krijgen die je zou willen. Je alarm gaat af. In plaats van je partner rustig te vertellen dat jij je gekwetst voelt, reageer je boos en verwijtend. Het alarm van je partner gaat ook af. Je partner voelt zich tekortschieten, niet goed genoeg, bekritiseerd en trekt zich boos terug. Aan beide kanten reageer je precies zo dat je niet krijgt wat je nodig hebt. Het verlies van verbinding wordt groter en groter en uiteindelijk heb je de kans in een vicieuze cirkel terecht te komen die jullie steeds verder uit elkaar drijft.
Wat kun je doen?
- Jezelf de vraag stellen: hoe doen wij dat?
Hoe reageer ik op mijn partner als de verbinding wegvalt? Ben ik dan meer een vechter of een vluchter? Wat is het effect hiervan op mijn partner? Als je in de vecht- of vluchtstand schiet, probeer dan een time-out te nemen van minstens een half uur. Spreek een moment af waarop je verder gaat met het gesprek.
- Komt het uit?
Er is iets dat je graag wilt bespreken. Je begint een gesprek maar je merkt dat je partner niet reageert zoals je had gehoopt. Dan ontstaat er irritatie.
Je weet nu hoe gevoelig we zijn voor het verlies van verbinding. Het is belangrijk om daar zorgvuldig mee om te gaan. Vaak komen we zomaar ‘binnenvallen’ met onze verhalen en zijn teleurgesteld als de ander geen echte aandacht heeft. Dus vraag of het uitkomt, of de ander beschikbaar is. “Ik wil het graag hebben over…..komt dat nu uit?”
Het antwoord kan een ja of een nee zijn. De ander moet bij zichzelf nagaan of hij of zij echte aandacht kan geven op dit moment. Als dat niet zo is, zeg het dan. Uitstellen is beter dan een gesprek voeren wat voor de één belangrijk is, maar waar de ander niet bij is met zijn of haar hoofd. Zoek een moment waarop het wel schikt, het liefst binnen 24 uur.