Encounter-centered Couples Therapy (EcCT)

Encounter-centered Couples therapy betekent letterlijk vertaald: ontmoetings-gerichte relatie therapie. In deze therapievorm, het levenswerk van Hedy Schleifer, staat een hernieuwde ontmoeting tussen twee mensen centraal. In deze ontmoeting leer je jezelf en de ander op een nieuwe manier zien en kennen. De basis van EcCT is gelegd in Imago Therapy, ontwikkeld door Harville Hendrix, expert op het gebied van persoonlijke groei binnen een relatie. Hedy Schleifer heeft de Imago methode verder uitgebreid en verfijnd naar haar eigen inzicht en ervaring, niet alleen als psycholoog en therapeut, maar ook in het ‘laboratorium’ van haar eigen lange huwelijk.  Bij de ontwikkeling van de methode liet ze zich verder leiden door Martin Buber’s ‘tussenruimte’ tussen twee mensen, recente ontwikkelingen in de neurobiologie en de methode van Appreciative Inquiry. Deze laatste methode wordt vooral in het bedrijfsleven gebruikt om duurzame veranderingsprocessen te bewerkstelligen. De combinatie van al deze factoren maakt EcCT in mijn ogen een intelligente, moderne en verfrissende therapievorm.

Bij EcCT staat ‘de ontmoeting’ centraal en deze verloopt grofweg in drie stappen:

1. Verstrikt zijn

Veel koppels die in relatietherapie gaan voelen zich niet meer met elkaar verbonden. Ze zijn gaandeweg meer negatieve kanten van elkaar gaan zien, zich minder gaan uitspreken en zich aan elkaar gaan aanpassen. Ze raken dan verstrikt in de warboel van verlangens en de dagelijkse praktijk die gedomineerd kan worden door gekibbel of juiste een ijzige stilte. Partners hebben dan het gevoel dat hoe ze hun best ook doen, de ander hen niet begrijpt en ze tegen een muur lopen. Hierdoor neemt het liefdevolle gevoel voor de ander af en ontstaat zelfs het idee niet meer van de ander te houden. Het komt regelmatig voor dat stellen dan concluderen dat de relatie ‘niet meer werkt’ of dat ‘het op is’. Maar de ervaring leert dat deze situatie juist de goede bodem vormt om te groeien en stappen te gaan maken.

2. ‘De tussenruimte’

Als je de inhoud van het gesprek of de ruzie tussen partners niet zou kunnen verstaan, wat zou je dan zien? Mensen zijn het zich vaak niet bewust, maar de non-verbale kant van een gesprek bepaalt het klimaat tussen partners. De manier waarop partners naar elkaar kijken, gebaren, de hoogte en intonatie van hun stem zijn bepalend voor sfeer waarin het gesprek plaatsvindt. De sfeer hangt bovendien als het ware om hen heen waardoor, als deze niet goed is, kinderen er veel last van kunnen hebben.

Martin Buber, Duits theoloog en filosoof uit de vorige eeuw, schreef het beroemde ‘Ik en Jij’ en benoemde de ruimte tussen twee mensen in een relatie: ‘de tussenruimte’. Deze tussenruimte kan verschillend aanvoelen: van koud, gespannen, geladen en onveilig naar warm, ontspannen, open en veilig. De meeste mensen hebben nooit geleerd om hierbij stil te staan, maar als de tussenruimte niet goed voelt maakt dit dat er onbewust een verdedigingsmechanisme wordt gekozen: je vecht, vlucht of bevriest. Dit gebeurt in een split second en zorgt ervoor dat partners met geen mogelijkheid meer vanuit hun ‘volwassen’ brein op elkaar kunnen reageren.

Omdat partners beiden vanuit hun eigen wereld in hun eigen taal spreken kunnen zij het gevoel hebben erg duidelijk te zijn in wat ze bedoelen, maar merken ze dat ander hen toch niet ‘verstaat’. Partners voelen zich dan niet gehoord en gezien. Dit versterkt het onveilige gevoel en de ‘tussenruimte’ wordt vervuild.

Een belangrijke omslag treedt op als partners gaan beseffen dat het klimaat tussen hen kan veranderen en veilig kan worden om op een plezierige manier met elkaar te kunnen praten.

3. Elkaar ontmoeten

Tijdens de ‘ontmoeting’ worden partners zich bewust van patronen en overtuigingen die zijn ontstaan in hun verleden. Er wordt geleerd te zien hoe onder frustraties altijd een behoefte schuilgaat en hoe die kan worden benoemd. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van een bepaalde gesprekstechniek waarbij partners elkaar uitnodigen zich op een dieper niveau te uiten. Hiervoor is moed nodig en de wil om (opnieuw) de ander te leren kennen. Partners leren te luisteren en zelf te vertellen en met nieuwe ogen kijken naar zichzelf en de ander. Dit zal leiden tot een beter begrip, een nieuwe blik en een nieuwe verbinding.

Tijdens de sessies wordt geleerd hoe dit in het dagelijks leven kan worden vastgehouden. Partners hebben namelijk geleerd en ervaren dat beiden verantwoordelijk zijn voor het klimaat van de tussenruimte en hoe ze die voor elkaar veilig en aantrekkelijk kunnen maken.

Dit is een blijvende en zeer opzienbarende verandering. Iedere keer weer sta ik versteld van wat er tussen mensen gebeurt als ze zich dit hebben eigen gemaakt. Overigens wordt door deze ervaring niet alleen de partner relatie verdiept. Ook op in andere relaties, op het werk of met kinderen zal sprake zijn van een duurzame verbetering van de verbinding.